Isu tese tinoziva kukosha kwekubatana kwevanhu kuti vagadzire yakasimba yekudyidzana chisungo. Kusungirirwa kunogona kutsanangurwa sehukama hunobatika hunoitwa nemunhu kana mhuka pakati pavo neimwewo, chisungo chinovabatanidza muchadenga uye chinogara munguva.
Kusungirirwa hakusi kungobatana kwevanhu vaviri; chisungo chinosanganisira kuda kugara uchisangana uye neruzivo rwekushungurudzika panguva yekuparadzana nemunhu iyeye. Izvi zvinoita chinonyanya kukosha panguva yehucheche, sezvo zvichikonzera vana nevachengeti vavo kutsvaga kuswedera padyo. Nekugara padhuze nevachengeti, vana vanogona kuve nechokwadi chekuti vachengetwa uye vakachengeteka… uye vanonzwa kugwinya. Vanokura vakasimba pamoyo. Asi nei kubatana kwakakosha kudaro muhudiki?
Hukama hwepamoyo pakati pevabereki nevana
John Bowlby aive baba vekubatanidza dzidziso uye maererano naye, kubatanidzwa kwakafanana nekusingaperi kwepfungwa kubatana pakati pevanhu. Akataura kuti hudiki hwakatora chinzvimbo chakakosha mukubatanidza, uye zviitiko zvekutanga zvinogona kukanganisa hukama uhwo vanhu vanoumba mushure mehupenyu. Zvakabatanidzwa zvinogona kugara kweupenyu hwese.
Iwo ekubatanidza kwekutanga fomu ane vabereki kana vamwe vachengeti vepedyo, ndosaka Bowlby akafunga kuti chinamato chine chinhu chakasimba chekushanduka shanduka. Izvi zvekutanga kubatana nevatariri zvinoshanda kuchengetedza mwana akachengeteka uye akachengeteka, nekudaro kuve nechokwadi chekurarama kwemwana. Zvakabatanidzwa zvinokurudzira vana kuti vagare padhuze nevabereki vavo, vachivabvumidza kuti vape dziviriro, chengetedzo, uye kuchengetwa. Izvi zvinobatsira kuona kuti mwana ane zvese zvavanoda kuti vararame uye kuti vabereki vanenge vari padyo nevana vavo kuti vaone kuti vachapora nguva dzese. Zvakasungirirwa zvinodikanwa kuitira kuti mhando dzevanhu dzirege kutsakatika.
Mavara mana ekubatanidza
John Bowlby akataura kuti paive neane akakosha maitiro ekubatanidza.
- Kuswedera pedyo. Icho chishuwo chekuve padhuze neavo vatinogovana navo chinamato. Tinonakidzwa nekuva pamwe neavo vatinonamatira, saka tinoedza kuva pedyo navo pazvinenge zvichiita.
- Nzvimbo yakachengeteka. Iko kudikanwa kwekudzoka panyama kune vanhu vekubatanidzwa kuitira kuti vatichengete uye vanzwe vakachengeteka. Munguva dzekutambudzika, kutya, kana kusava nechokwadi, tinogona kutarisa kune vanhu vatinonamatira kwavari kuti vatarisirwe uye vanyaradzwe. Kwakafanana noutiziro hwepfungwa kuti urarame.
- Yakachengeteka base yekutsvaga. Zvakabatanidzwa zvinobvumidzawo kuongorora kwakachengeteka, chimwe chinhu chakanyanya kukosha panguva yehucheche. Iyi nheyo yakachengetedzeka inobvumira vana kuti vaongorore nyika vachiziva kuti vanogona vachiri kudzoka kuchengetedzeka kwechimiro chekubatanidza.
- Finalmente, vana vanoona kupatsanurwa kushushikana kana vapatsanurwa kubva kune chinongedzo. Semuenzaniso, vana vanowanzo gumbuka nekuchema kana vabereki vachifanira kuvasiya vari pasi pevamwe.
Nei kubatana kwakakosha?
Kusungirirwa kunoshanda zvinoverengeka zvakakosha zvinangwa. Kutanga, zvinobatsira kuchengetedza vacheche nevana padyo nevatariri vavo kuti vagone kuwana dziviriro, izvo zvinobatsira kuwedzera mikana yavo yekurarama. Ichi chakakosha chisungo chemweya chinopawo vana hwaro hwakachengeteka kubva kwavanogona kuongorora zvakachengeteka nharaunda yavo.
Zvakare, mabatiro anoita mwana kune vanovachengeta anogona kuve nepesvedzero huru muhudiki uye mune ramangwana. Kune akasiyana ekubatanidza masitaera e tsanangura chisungo chine hukama nevabereki nevabereki vavo kana vanovachengeta.
Kusakwanisa kuumba chisungo chakachengetedzeka nemuchengeti kwakabatanidzwa kumatambudziko akati wandei kusanganisira kusagadzikana kwemufambiro uye kupokana kunopesana. Rudzi rwechisungo icho chinoratidza kumusoro kwehupenyu hwepakutanga chinogona kuva nemhedzisiro yekusingaperi pahukama hwekupedzisira nevakuru.
Makakatanwa ekuedza
Nyanzvi yezvepfungwa Harry Harlow akaitisa nhevedzano yekukakavadzana pakuzviparadzanisa munharaunda munetsoko izvo zvakaratidza zvakashata mhedzisiro yekuvhiringidza zvekutanga kubatana. Mukusiyana kwekuyedza, vana tsoko vakapatsanurwa kubva kuna amai vavo uye vakaiswa naamai vanoberekera mumwe mukadzi. Vamwe amai vaingova nhumbi dzesimbi dzakabata bhodhoro, apa vamwe amai vaive vakavharwa nehunyoro hwakapfava. Harlow akaziva kuti ivo vana tsoko vaizogamuchira chikafu kubva kuna mai vewaya, asi ivo vakasarudza kushandisa yakawanda yenguva yavo naamai vane squishy.
Zvichienzaniswa netsoko idzo dzakange dzarererwa naamai vadzo vekubereka, tsoko dzakasimudzwa naamai vakazvimiririra dzaive dzakangwara asi dzakatambura kubva kumagariro uye nemanzwiro. Harlow akawana zvakare kuti paive nenguva yakaoma panguva iyo maumboni akajairika aigona kuumbika. Kana tsoko dzikasatenderwa kuumba zvisungo panguva iyoyo yenguva, kukuvara kwepfungwa kwavakaona kwaisazombogadziriswa.
Kunyangwe hazvo paine kukakavara uye hutsinye, kutsvagisa kwaHarlow kwakabatsira kuratidza kukosha kwakanyanya kwekuvandudza zvinamatira zvakachengeteka uye zvine hutano pakutanga kwehupenyu. Zvakabatana izvi zvinoita basa rakakosha mukusimudzira mune ramangwana. Vabereki vanofanirwa kuchengeta izvi mupfungwa kana vari vabereki.
Chibatiso chakachengeteka
Sevabereki, zvakakosha kuti ushande pakabatana zvakachengeteka. Nenzira chete iyi ndipo panogona kukura vana nenzira ine hutano, vachiziva kuti vanovachengeta vanova padivi pavo uye vanozovachengeta nekuvadzivirira.
Vana vanokura vachigadzira kubatana kwakachengeteka kune avo vanovachengeta vachakura vachifara uye vachibudirira muhupenyu. Vabereki havafanirwe kunge varipo chete kuti vatarise kune zvakakosha uye zvemuviri zvinodikanwa zvemucheche, asi vanofanirwawo kuve padivi pavo padanho repamoyo. Chengeta mwana paanochema nekumupa nyaradzo yemupfungwa, mubate mumaoko ake pese pazvinenge zvichidikanwa, kupedza nguva yakawanda nemudiki, kunakidzwa nekushamwaridzana nemudiki ... Kumudzidzisa kuremekedza mutinhimira wake nenguva dzake, kumupa rudo nguva dzese!