Dengue chirwere chinotapukira, icho chinopfuudzwa kuburikidza ne kurumwa neumhutu. Mumakore apfuura, Dengue yakapararira zvine simba munyika dzakasiyana, kunyangwe nanhasi iri njodzi chaiyo kune huwandu hwevanhu muSpain. Munguva ino isinganzwisisike yatiri kurarama, apo mazuva ese isu tiri kunyatsoziva huwandu hwehutachiona uye hutachiona huripo uye hunoisa hutano hwevanhu panjodzi, Hazvikuvadze kuziva zvakakosha zviratidzo zveDengue.
Uye kwete Dengue chete, mune ino nyowani zvakajairika zvinodikanwa izvo munhu wega wega anowana zivo shoma nezve hutachiona hune njodzi izvo zvinotyisidzira hutano hwemunhu wese. Nekuti kuziva nzira yekuziva zviratidzo kare ndiyo nzira huru yekuziva hutachiona hutachiona kutanga. Zvinoreva kuti mikana yekudzora nekuporesa hutachiona ichave yakakura kudarika kana chirwere ichi chikapararira zvisingaite sezviri kuitika neCoronavirus.
Chii chinonzi dengue
Mhuka dzinowanzo kuve dzinonyanya kutapurira hosha dzakakomba dzevanhu. Pakati pavo, umhutu hutapuro hukuru hwehutachiona hwakasiyana seDengue, Zika, yero fever, Chikungunya fever kana iyo Nile fever virus, pakati pevamwe. Sekufungidzira kwakaitwa neWorld Health Organisation, ingangoita hafu yevagari vepasi rose vari panyatwa yekutapukirwa nehutachiona hweDengue.
Dengue Zviratidzo muVana
Sezvakaita mamwe hutachiona hwakafanana, Dengue inogadzira zviratidzo zvakada kufanana neizvo zvinokonzerwa nefuru kana kutonhora. Nhasi, Nyamavhuvhu 26, International Dengue Day inopembererwa, saka tinoda kutora mukana uno kutsanangura zviratidzo zvechirwere ichi. Chinhu chakakosha munguva dzino dzehosha, nekuti kutsvaga chero hutachiona munguva kunokosha kuti ukwanise kuchengetedza hutano hwevagari vese.
Zviratidzo zveDengue muvana zvinowanzo kuve zvakapusa kupfuura kune vana vakuru kana vakuru. Izvi ndizvo hunhu hukuru hwehutachiona hweDengue:
- Kupisa zvakanyanya: muvana, inofungidzirwa kupisa muviri kubva 38ºC. Dengue inogona kukonzera kupisa kwakanyanya kunyangwe pamusoro pe40ºC, chimwe chinhu chine njodzi muvana vadiki kwazvo.
- Muswe kurwadziwa, mumajoini, mapfupa uye kuseri kwemaziso.
- Musoro zvikuru.
- Rashes izvo zvinogona kuoneka kumativi mazhinji emuviri.
- Unogona kubuda kupwanya muviri wese Zviri nyore kwazvo.
- Mhino dzemhino kana mumatadza, izvo zvinogona kuomarara mune zvakakomba zviitiko.
Pakutanga, Dengue chirwere chaizivikanwa se breakbone fever, nekuda kwekusimba kwakanyanya kwemhasuru nemapfupa kunokonzerwa nefivha nekuda kwechirwere ichi. Kunyangwe mapfupa asingatyoke akadaro, kurwadziwa kwacho kwakasimba chaizvo uye mune vana vanogona kuitambura nekusimba kukuru.
Nguva yekuenda kuna chiremba
Mune dzino nguva dzedambudziko rehutano, zvakakosha kuti urambe wakadzikama pakatarisana nechero hutachiona hwehutachiona hwakasiyana, asi asingaregi kuzvipa kukosha kwakakosha. Mune mamwe mazwi, chero amai kana baba vanoziva kusiyanisa fivha kubva kune yakaderera-fivhiri fever uye vanoziva kana mwana wavo aine kadzi kadiki. Nekudaro, zvakakosha kuti utarise kune zvisina kujairika zviratidzo izvo mwana zvaanowanzo asauya.
Pamusoro pekupisa zvakanyanya, zvakakosha tarisa zvimwe zviratidzo zvisina kujairika senge kubuda ropa kana chero eakatsanangurwa kare. Muchiitiko ichi, hunhu hunodhura kwazvo hwehosha isingawanzo, saka zvakafanira kuhupa kukosha uye nekuonana nachiremba nekukurumidza. Kunyanya kana mwana achibuda ropa, nekuti kupa chero mushonga usati wabvunza chiremba kutanga kunogona kuva nenjodzi.
Zvimwe zvinhu, zvakaita seacetyl salicylic acid (aspirin) kana ibuprofen, zvinokurudzira kubuda ropa. Ndokunge, analgesic inowanzo shandiswa pakurapa chero hunowanzo dzihwa kana kupisa muvana, mune iyi kesi, inogona kuwedzera njodzi mune hutachiona hwakadai seDengue. Mumamiriro ezvinhu aya, taura nachiremba uye uve nechokwadi chekumupa ruzivo rwese rwunokwanisika kuitira kuti kubatwa kwechirwere kuchikurumidza sezvinobvira.